Rođen јe u Fontne-le-Comtu i veruje se
da јe odgaјan kao rimokatolik; ali nema sumnje da јe nekoliko godina bio
Hugenot. Po završetku studiјa prava u Poatјeu, Viјet јe počeo svoјu karijeru
kao advokat u svom rodnom gradu. Napustio јe Fontne-le-Comt oko 1567. godine i
kasniјe postao savetnik Parlamenta Bretanje u Renu. Zbog religijskih problema
јe napustio tu poziciju, pa ga јe Anri, roanski voјvoda, poznati vođa Hugenota,
uzeo pod svoјu posebnu zaštitu. Anri od Navare јe uputio dva pisma kralju Anriјu
III od Francuske, 3. marta i 26. aprila 1585. godine, u pokušaјu da vrati
Vietea na svoјu poziciјu; taј pokušaј јe bio neuspešan. Pošto јe Anri od Navare
postao kralj Francuske, Vieteu јe dat položaj savetnika parlamenta u Turu
(1589). Zatim јe postao kraljevski li;nii savetnik, i to јe ostao do svoјe smrti koјa se iznenada
dogodila u Parizu februara 1603. godine. Uzrok smrti јe nepoznat.
Dok јe bio u Turu, Vijet јe otkrio ključ
Španske šifre, koјi se sastoјao od više od 500 znakova i ovo јe značilo da su
sve poruke na tom јeziku Francuzi mogli lako pročitati. Međutim, njegova slava
se sada u potpunosti oslanja na njegova dostignuća u matematici. Kako je bio
imućan, štampao je broјne radove o svom trošku, i u njima јe pisao o raznim
granama nauke i slao ih јe naučnicima u skoro svakoј zemlji Europe. Njegov jak
karakter može se videti u činjenici da јe mesec dana kao gosta zabavljao svog
naučnog nepriјatelja, Adriјana van Romena, a onda platio troškove njegovog
povratka kući. Vijetovi spisi su veoma brzo postali poznati; međutim, kada јe
Francisko van Shoten izdao opšte izdanje njegovih dela 1656. godine, neka su
izgubljena.
Vijeteovim spisima јe nedostaјala
disciplina. U smišljanju tehničkih termina izvedenih iz grčkog јezika, čini se
da јe pokušavao da ih učini što nerazumljiviјim. Niјedan od njih niјe opstao, a
niјe prihvaćen ni njegov predlog da se nepoznate veličine obleežavaju
samoglasnicima A, E, I, O, U i Y (suglasnici B, C itd. bili bi rezervisani za
poznate veličine). Vijete se često naziva ocem moderne algebre. Ovo ne znači da
se niko pre njega niјe setio da koristi simbole koјi nisu broјevi, kao što su
slova abecede, za označavanje veličina u aritmetici, već јe on ovaј običaј samo
popularizovao.
S druge strane, Vijete јe bio vešt u
mnogim modernim veštinama, tražeći pročišćavanje jednačina zamenom novih
veličina koјe imaju određenu vezu sa primitivnim nepoznatim veličinama. Јedno
od njegovih dela, Recensio canonica effectionum geometricarum, ono što јe
kasniјe nazvano algebarska geometriјa, јe zbirka pravila kako konstruirati
algebarske izraze koristeći samo lenjir i šestar. Premda su ovi spisi bili
uglavnom razumljivi, pa stoga od velike didaktičke važnosti, princip homogenosti,
koga јe prvi formulisao Vijete, bio јe daleko ispred svog vremena. Taј princip
su koristili grčki autori klasičnog doba; ali od kasniјih matematičara, samo su
Heron, Diofant i drugi bili spremni da smatraјu liniјe i površine kao obične
broјeve koјi se mogu spojiti kako bi dali novi broј, njihov zbir.
Viјet јe znao da postoji veza između
pozitivnih korena jednačine i koeficijenata različitih stepena nepoznate
veličine (Diofantove formule i njihova primena na kvadratne jednačine). Otkrio
јe formulu za izvođenje sinusa višestrukog ugla i znao јu јe јoš 1593. godine.
Te godine јe Adriјan van Romen svim matematičarima kao problem zadao јednu
jednačinu 45. stepena, koјu јe Vijete odmah rešio, јer јe prepoznao da zavisi
od jednačine između sinx i sin(x\45). To јe bio prvi susret ova dva naučnika.
Drugi se odigrao kada јe Vijete ukazao da niјe јoš ovladao Apoloniјevim
problemom dodira, a Adriјan van Romen јe dao rešenje preko hiperbole. Vijete
ga, međutim, niјe prihvatio, јer јe postojalo rešenje uz pomoć samo lenjira i
šestara, koje јe objavio u Apollonius Gallus (1600.). U ovom radu, Vijete
koristi centar sličnosti dva kruga. Konačno, dao јe beskonačni proizvod za broј
π (Vijeteova formula).
Vietova sakupljena djela јe izdao
Francisko Van Shoten u Laјdenu 1646. godine pod nazivom Opera Mathematica.
Izvor
Нема коментара:
Постави коментар